کاروانسرای صفوی مهیار درمعرض خطر فرونشست، فرونشست شدید در محوطه جلوی تخت جمشید؛ درخت ها از خاک درآمده اند - وبلاگ پرودا

به گزارش وبلاگ پرودا، چندی پیش یکی از اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان در مورد تاثیر قطع آب زاینده رود بر فرونشست زمین و آسیب به سی وسه پل هشدار داد. در همین رابطه داریوش حیدری عضو هیات علمی دانشکده بازسازی دانشگاه هنر اصفهان و پژوهشگر و بازسازیگر سازه های تاریخی آبی در گفت وگو با خبرنگار چمدان گفت: در مورد دلایل فرونشست خاک بسیار صحبت شده و در مورد آن می دانیم که فرونشست به همه بناهایی که در آن منطقه قرار دارند آسیب می زند اما آسیب به بناهای تاریخی بیشتر خواهد بود چرا که آثار تاریخی مانند بناهای بتون آرمه نبوده و آن پیوستگی را ندارند و آسیب بیشتری خواهند دید.

وی ادامه داد: در اصفهان فرونشست در دشت های جنوبی مرغ و مهیار گزارش شده است که در آن منطقه کاروانسرای صفوی مهیار وجود دارد اما در مورد این که فرونشست در محل قرارگیری این کاروانسرا در روستای مهیار چگونه است، گزارشی نداریم.

این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه آیا قطع آب زاینده رود بر فرونشست در شهر و آسیب به بناهای تاریخی تاثیرخواهد داشت؟ توضیح داد: آب زاینده رود بر چاه های عمیق که بیش از 50 تا 70 متر عمق دارند و آب های زیرزمینی که مساله اصلی فرونشست هستند تاثیری ندارد اما بر چاه های سطح شهر با عمق 12-10 متر اثر می گذارد. از سوی دیگر این اولین بار نیست که آب زاینده رود قطع می شود. در طول تاریخ از جمله قرن 4، قرن 10، قرن 8 و… بارها آب زاینده رود قطع شده است، اینکه ما عادت داشتیم همیشه آب را در زاینده رود ببینیم به خاطر سد بود که آب را تنظیم شده به بستر رودخانه می فرستاد.

حیدری ادامه داد: بنابراین اگر به خاطر نبود آب در بستر رودخانه فرونشستی رخ داده و آسیبی به سی و سه پل رسیده باشد، باید در همان بار اولی که در تاریخ، آب زاینده رود قطع شده اتفاق می افتاد.

وی با اشاره به نوع پی سازی پل های روی رودخانه زاینده رود توضیح داد: پل خواجو و پل شهرستان روی بستر سنگی بنا شده اند و پی سی و سه پل در اعماق زمین است. پی سی و سه پل از ملات آهک است که در مجاورت آب مقاوم می شود و این واکنش در حضور آب صورت می گیرد اما این واکنش 2 تا 6 سال زمان می برد بعد از آن دیگر حضور آب تاثیری ندارد و آهک دیگر به مقاومت رسیده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: علاوه بر این که رودخانه زاینده رود زه کش زمین های اطراف است به همین علت حتی در زمانی که آب نیست هم می بینیم کف رودخانه انگار که چمن کاشته باشند سبز می شود.

این استاد بازسازی بناهای تاریخی اظهار کرد: تنها خطر در مورد سی و سه پل این است که ملات شفته آهکی پی نباید در معرض هوا باشد و دچار هوازدگی شود که از این نظر هم پی بنا درون خاک قرار گرفته است و بخش بیرونی هم با سنگ پوشیده شده تا از هوازدگی جلوگیری کند.

حیدری در رابطه به دیگر فرونشست های قابل توجه در نزدیکی آثار تاریخی گفت: در مرودشت در محوطه جلوی تخت جمشید در بخشی که مربوط به جشن های 2500 ساله است شاهد فرونشست قابل توجه بوده ایم به طوری که درخت ها کج شدند یا از خاک در آمدند اما خود تخت جمشید در بستر سنگی کوه رحمت قرار گرفته است.

تنها خطر برای سی وسه پل

شهریار ناسخیان رئیس دانشکده بازسازی دانشگاه هنر اصفهان هم در مورد خطر فرونشست خاک در اصفهان برای آثار تاریخی به چمدان گفت: امکان فرونشست در بستر سازه های تاریخی شهر اصفهان بسیار کم است چرا که کیفیت و مقاومت خاک این شهر مناسب است.

او در مورد شرایط سی وسه پل توضیح داد: تنها خطری که می تواند سی و سه پل را تهدید کند هوازدگی پی است که تا به امروز شواهدی مبنی بر رخ داد آن وجود ندارد.