بورس در راستا پر دست انداز - وبلاگ پرودا

به گزارش وبلاگ پرودا، معاملات سومین روز معاملاتی هفته با رشد 4/ 1 درصدی میانگین وزنی قیمت نمادهای بورسی انتها یافت. در این روز به رغم درج خبر قصد جدید مجلس برای افزایش مالیات بر درآمدهای حاصل از صادرات مواد معدنی، فلزی غیرفلزی، نفت، گاز و پتروشیمی خام و نیمه خام، بازار سهام پس از ضعف متوالی تقاضا در چند روز گذشته بالاخره به مدار رشد بازگشت. این رشد اگرچه بعد از چند روز ریزش سنگین قیمت ها قابل تامل بود اما با توجه به اقدامات اجرا شده در خارج از بازار سرمایه و بی مهری عملی مسوولان نسبت به این بازار، می تواند در روزهای آینده شکننده باشد و نخستین ماه زمستان را با تداوم خروج پول حقیقی ها از بازار سرمایه توام کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، تقریبا نزدیک به یک سال است که بازار هواخواهی از بازار سرمایه داغ شده و هر کدام مسوولان هر جا موقعیتی یافته اند از مزایای این بازار گفته اند. با این حال حمایت عملی از این بازار آنطور که به نظر می آید در فضای تصمیم گیری کلان کشور محلی از اعراب ندارد، از سویی ایجاد قوانین کافی برای حصول تقارن اطلاعاتی و جلوگیری از اطلاعات نهانی روی زمین مانده و از سوی دیگر تصمیم گیران کلان کشور در دولت و مجلس در روبروه با بار کمرشکن هزینه ها تا می توانند منابع مالی جدید برای بخش صنعت می تراشند. همین مسائل سبب شده تا بعد از یک ریزش 900 هزار واحدی و آغاز فرآیند کند بازارگردانی در ماه های اخیر، وقتی فردی مسوول از لزوم توجه به بازار سرمایه حرف می زند، کمتر کسی به حرف های او توجه کند. اینکه این نوع نگاه چگونه به فعالان بازار سرمایه تحمیل شده و تبعات آن در ماه های اخیر تا چه حد بر پیکر نحیف بازار سهام آسیب رسانده بحثی است که تا به امروز بارها از آن صحبت شده است، اما مشکل اینجاست که تکرار این ضربات آهسته و پیوسته، یعنی ضربه زدن به اعتماد عمومی عاملی است که اثرات بلند مدت و بعضا غیر قابل جبران بر آینده بازارهای مالی کشور خواهد داشت.

آن روی سکه لفاظی

مشخص نیست که نظام تصمیم گیری کشور با چه ذهنیتی از ارتقای صندلی بازار سرمایه در اقتصاد حرف می زند، وقتی در عمل اثبات نموده که نقشه راه مدونی برای بهبود صندلی حقیقی آن ندارد. در آخرین گام از آزمون و خطای مالی مجلس و دولت مقرر شده مالیات ستانی از درآمدهای حاصل از صادرات مواد معدنی، فلزی، غیرفلزی، نفت، گاز و پتروشیمی خام و نیمه خام از سال آینده در دستور کار دولت قرار گیرد. این مساله را سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه 1400 گفت و در ادامه سخنان خود با یکی از خبرگزاری های کشور بر لزوم افزایش درآمدهای مالیاتی به 113 هزار میلیارد تومان در سال آینده تاکید نمود. این سخنان در حالی از سوی این مقام کمیسیون تلفیق مطرح شده که کمتر کسی از میان صاحب نظران و کارشناسان مالی نظام مالیاتی کشور را بی عیب و نقص می داند. با این حال باید در نظر داشت که هر پایه مالیاتی به واسطه قرار دریافت ذیل مفهوم مالیات برای اقتصاد کشور مفید نیست.

این طور که به نظر می رسد وکلای مردم در مجلس شورای اسلامی همانند بسیاری از ادوار پیشین، خود را در معرض مشورت مشاورانی قرار داده اند که به جای سنجیدن شرایط خطیر اقتصاد کشور در مقطع کنونی، نسخه را از روی دست کشورهای دیگر پیچیده اند؛ مساله ای که نه تنها به نفع عموم مردم نیست بلکه می تواند تامین مالی دولت از بازار سرمایه را طی سال های آینده با تهدید روبرو کند.

تنبیه شفافیت در بورس

به نظر می رسد که در موازنه جلوگیری از خام فروشی و احیای نظام مالیاتی کارآ، عاملی متناقض وجود دارد که در شرایط فعلی می تواند هر تلاشی برای اصلاح امور را با ناکامی رو به رو کند. این عامل متناقض چیزی نیست جز نامتعادل بودن شفافیت در اقتصاد ایران. بازار به رغم افزایش وزن خود در مبادلات روزانه بازارهای سرمایه پذیر طی دهه های گذشته وزنی مشخص نماینده در تصمیمات مسوولان نداشته است.

این بازار به عنوان تنها بخشی از اقتصاد که طی سال های گذشته کارهای مهمی برای افزایش شفافیت و دسترسی به اطلاعات انجام داده جزو معدود بازارهایی است که اطلاعات آن تا حد زیادی به سهولت در دسترس عموم قرار می گیرد و افشای اطلاعات مالی آن راه را برای هر نوع فرار مالیاتی بسته است. گویا همین مساله سبب شده تا در شرایط بال و پر دریافت اقتصاد غیر رسمی در سال های اخیر و مبهم بودن درآمدزایی سایر بازارها، بورس به هدفی آسان برای دولتمردان تبدیل گردد و هر جا سخنی از افزایش درآمد مالیاتی می گردد شرکت های بورسی در معرض کاهش سود خالص قرار بگیرند. این بار نیز به نظر می آید که بخش بزرگی از بورس یعنی شرکت های فعال در صنایع مورد توجه مجلس در حال تنبیه شدن هستند. در صورتی که این امر محقق گردد کاهش درآمد شرکت های بورسی لاجرم به افت ارزش ذاتی شرکت ها و نهایتا کم شدن قیمت سهام خواهد انجامید. تحقق این امر بدون شک راه را برای خروج نقدینگی از غیر تورمی ترین بازار کشور و انتقال آن به بازارهای موازی مانند دلار که نقش موثری بر نرخ تورم و افت معیشت مردم دارند هموار خواهد نمود.

بی رمق اما صعودی

اما از بحران های خود ساخته مالی که بگذریم، حال بورس دیروز چندان هم بد نبود و روز دوشنبه رشد قیمت ها در بازار سهام توانست شاخص کل را به میزان 4/ 1درصد ارتقا دهد. با این حال بهبود جریان تقاضا نتوانست بیش از نیمی از ریزش روز شنبه را برای سرمایه گذاران جبران کند. همین امر موجب شد به رغم رشد 19 هزار و 150 واحدی دماسنج بازار سهام، خوش بینی چندانی را از سوی فعالان خرد بازار شاهد نباشیم. در این روز تعداد صف های خرید به میزان قابل توجهی از صف های فروش بیشتر بود، اما سبزپوشی در نمادهای بازار سهام مانند آنچه در ماه های قبل شاهد بودیم به تغییر جهت سریع بازار به سمت صف خریدهای سنگین منجر نشد. این عامل نشان می دهد که بازار سرمایه در شرایط کنونی دید تحلیلی تری نسبت به ماه های اخیر به خصوص روزهای خاتمهی مردادماه دارد.

آنالیز ها موید این نکته است که به طور میانگین در یک ماه منتهی به 15 دی ماه امسال روزانه به طور میانگین 271 میلیارد تومان از سهام موجود در بازار سرمایه از جانب فعالان حقیقی به اشخاص حقوقی انتقال پیدا نموده است. این رویداد باعث شده در طول این مدت موازنه خرید و فروش سهام رقم 6 هزار و 300 میلیارد تومانی را به سمت حقوقی ها رقم بزند. آنالیز گفته های مردم در شبکه های اجتماعی و نقل قول های شنیده شده نشان می دهد که در حال حاضر خوش بینی در مورد بازگشت بازار سهام به روزهای رونق تابستان با واقعیات جاری تعدیل شده است. دیگر کمتر کسی را می توان یافت که در تحلیل های خود انتظار بازگشت به روزهای صف خرید مداوم بازار را داشته باشد. حد سود هم در معاملات سرمایه گذاران کاهش یافته و افق زمانی پیش رو نیز در حال افزایش یافتن است. با این حال رشد این افق زمانی چندان به معنای غلبه نگاه بلندمدت نسبت به سرمایه گذاری در بورس نیست. به نظر می آید که مردم در شرایط رخوت بازارهای موازی سعی دارند همچنان بخشی از آسیب های تورمی سال های اخیر را با آزمودن بخت خود در بازار سهام جبران نمایند.

وزن کشی عرضه و تقاضا در بورس

نکته قابل توجه بازار سرمایه در روز گذشته حجم بالای صفوف خرید نسبت به صفوف فروش بود. در خاتمه معاملات روز دوشنبه شاخص کل بورس در حالی به سطح یک میلیون و 374 هزار واحد رسید که از مجموع 345 نماد معامله شده در این روز 128 نماد (معادل 37 درصد) در صف خرید بودند و 39 نماد (معادل 11 درصد) صف فروش داشتند. در این روز ارزش صفوف خرید 846 میلیارد تومان و جمع ارزش سهام نشسته در صفوف فروش 247 میلیارد تومان بود.

وسلرستا در این روز پر حجم ترین صف فروش بازار را داشت تا یک روز دیگر نیز عنوان صدرنشینی در فهرست عرضه های بی تقاضا در بورس به نام شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت ثبت گردد.

در فرابورس نیز شرایط تا حد زیادی مانند بورس بود. در این روز هم شاخص فرابورس 2/ 1 درصد رشد کرد و هم صف های خرید (45 درصد از کل نمادهای معامله شده) بیشتر از صفوف فروش (8 درصد) بود. در این روز میزان معاملات کل بورس و فرابورس از 15 هزار میلیارد تومان فراتر رفت و ارزش معاملات خرد بورس به حدود 9 هزار و 696 میلیارد تومان رسید. با این حال مهم ترین نکته برآمده از آمار و ارقام روز دوشنبه خالص خرید مثبت اشخاص حقیقی بود که انحراف از میانگین یک ماه گذشته را نشان داد و رقم 183 میلیارد تومانی را ثبت کرد. بیشترین ارزش معاملات در بورس طی روز گذشته در نمادهای گروه خودرو ثبت شد. طی روز یاد شده سرمایه گذاران هزار و 477 میلیارد تومان از نمادهای خودرویی را داد و ستد کردند. رتبه های بعدی نیز به ترتیب به گروه های شیمیایی، بانک ها و دارویی تعلق داشت.